Distributienettarieven in groot deel Wallonië gelijkgesteld: waarom lukt dat in Vlaanderen niet?

Vanaf 2024 vallen de zeven netgebieden van de Waalse netbeheerder ORES onder hetzelfde distributienettarief. Op die manier betalen de meeste inwoners van Wallonië bij eenzelfde verbruik exact dezelfde energiefactuur. In Vlaanderen is dat niet aan de orde en betaal je Kortrijk bijvoorbeeld nog altijd ruim 70 euro meer voor elektriciteit dan in Hasselt. Voor aardgas loopt het verschil eveneens op tot bijna 60 euro. Waarom lukt in Vlaanderen niet wat in Wallonië wel mogelijk is? Vlaanderen beschikt over tien netgebieden die elk hun eigen nettarieven hanteren. Afhankelijk van waar je woont, betaal je voor eenzelfde verbruik verschillende netkosten.

Geografische spreiding

De netbeheerders wijzen als oorzaak naar de geografische spreiding. In dichtbevolkte gebieden kan je de kosten verdelen over een groter aantal gezinnen, wat de factuur naar beneden haalt. Dat verklaart bijvoorbeeld de hogere distributienettarieven in de dunbevolkte Westhoek. Al valt ook een stad als Kortrijk onder dezelfde duurdere netbeheerder Gaselwest. Herstappe dat het derde laagste gemiddelde aantal inwoners telt, behoort dan weer tot Fluvius Lumburg met het laagste nettarief.

Sleutel bij lokale besturen

Hoewel de kostenkloof tussen de verschillende regio’s de voorbije jaren enigszins is verkleind, kan afhankelijk van jouw woonplaats de som van elektriciteit en aardgas tot meer dan 100 euro uiteenlopen, terwijl je exact hetzelfde verbruik optekent.  Andy Pieters, woordvoerder van Vlaams minister van Energie Zuhal Demir (N-VA) geeft aan dat de bevoegdheden van de minister op dat vlak beperkt blijven: “De opstelling van de verschillende tarieven gebeurt jaarlijks binnen een strikt kader dat de onafhankelijke regulator VREG vastlegt in een tariefmethodologie. Die tarieven leggen de distributienetbeheerders ter goedkeuring voor aan de VREG. Zowel de Vlaamse regering, als het parlement of de minister oefenen geen enkele rechtstreekse invloed uit.” Het gaat volgens Pieters ruimer dan enkel de tarieven. “De vraag is terecht of er nog tien distributienetbeheerders nodig zijn, met tien raden van bestuur, tien boekhoudingen, enzovoort. Die constructies zijn bijna honderd jaar geleden opgezet, maar houden vandaag te weinig rekening met de vrije markt en het belang van het gewest: de energietransitie, steeds meer regelgeving, de nood aan vers kapitaal en de IT-systemen overstijgen steeds meer het lokale niveau.” Volgens de minister ligt de sleutel bij de aandeelhouders, namelijk de lokale besturen. “De minister zal een efficiëntieoefening in ieder geval steunen, maar gezien Vlaanderen geen aandeelhouder is op dit moment, is ze daarin niet bepalend.”

Fusies

Toch staan er veranderingen op til voor de volgende tariefperiode, die aanvangt op 1 januari 2025. Het Energiedecreet bepaalt dat tegen ten laatste 2025 elke gemeente voor elektriciteit en aardgas moet aangesloten zijn bij dezelfde distributienetbeheerder en dat die distributienetbeheerder ook een geografisch aaneengesloten gebied met minstens 200.000 aangesloten afnemers moet bedienen. Dat heeft verschillende gevolgen. Gaselwest en Fluvius West fusioneren vanaf 1 januari 2025. Hetzelfde geldt voor PBE en Iverlek. Op dezelfde datum ontstaat de nieuwe distributienetbeheerder Fluvius Halle-Vilvoorde. Vandaag is de verdeling van de netgebieden een lappendeken, met her en der geïsoleerde gemeentes die tot een andere netbeheerder dan de omringende gemeentes behoren. Om komaf te maken met die onlogische situatie behoren de gemeentes De Haan (voor elektriciteit en aardgas) en Jabbeke (voor elektriciteit) vanaf 1 januari 2025 tot netbeheerder Imewo. De gemeente Vosselaar (voor elektriciteit en aardgas) ‘verhuist’ naar netbeheerder Iveka. De impact van die wijzigingen op de energiefactuur wordt pas eind 2024 duidelijk. _{[cta_box center]}