Onenigheid tussen Vlaamse en federale energieregulator: is de consument de dupe?

• 02.05.2022
• Laatste update: 15.12.2022
• Kurt Deman
• 4 min

De Vlaamse energieregulator VREG en de federale energiewaakhond CREG geraken het niet eens over de aangewezen vergelijkingsmethodiek voor variabele tarieven. De nieuwe methode die de VREG naar verluidt al begin mei in zijn V-Test wil introduceren, blijkt immers in te druisen tegen het charter van de CREG en bewijst volgens de federale energieregulator niet beter te zijn dan de huidige werkwijze. Hoewel beide partijen aangeven in overleg te zijn, lijkt het er voor de consument alleen maar verwarrender op te worden.

Vandaag zijn nagenoeg alleen energiecontracten met variabele tarieven beschikbaar. Het vergelijken van dergelijke contracten ligt niet voor de hand, gezien de verschillende indexen die ze volgen en de periodiciteit waartegen de prijzen aan die indexen worden aangepast. Sluit je een energiecontract af met een variabel tarief, dan wordt de prijs immers per kwartaal of maandelijks aangepast. Die prijs evolueert mee met de index die jouw contract volgt. Die index is dus niet bij elke leverancier identiek. Gaat de prijs van gas of elektriciteit omhoog of omlaag, dan zal ook jouw prijs stijgen of dalen.

De CREG gaf eerder al aan dat leveranciers creatief met die indexatieaanpassingen omspringen, door middel van het zogenaamde gaming, om toch maar als goedkoopste uit een vergelijking naar voor te komen. De VREG wil daarom een nieuwe vergelijkingsmethodiek introduceren. De exacte details wou de Vlaamse energieregulator zelf nog niet prijsgeven. De CREG licht wel toe: “De CREG gebruikt de laatst gekende waarde van de indexatieparameters in tariefkaarten. De methodologie van de VREG houdt rekening met toekomstige waarden en een paar aanpassingen.”

Nieuwe berekeningswijze

“We stelden al een tijdje vast dat de klassieke vergelijkingsmethodologie haar tekortkomingen kent”, legt Moniek Schelstraete van de VREG uit. “In de huidige tijden van hoge energieprijzen komen die nog sterker tot uiting. Daarom werken we al sinds 1 januari 2020 aan een methode om de geschatte jaarkosten voor variabele contracten te berekenen. Ze moet er voor zorgen dat leveranciers niet langer door middel van een creatieve indexeringswijze kunstmatig bovenaan de lijst van beste resultaten prijken. Met die methode willen we ervoor zorgen dat de consument een betere inschatting van de jaarkosten krijgt. Al blijft het wel een inschatting natuurlijk.””

Geen consensus

De federale regulator CREG lijkt niet voor het idee gewonnen om die nieuwe methodiek ook zelf toe te passen. “De VREG heeft de nieuwe methode gedurende een jaar getest. Toch was het niet aangetoond dat die nieuwe methode een meer kwalitatieve jaarinschatting, of m.a.w. een correcte raming van de reële jaarfactuur, oplevert voor de consument. Die duidelijke, correcte communicatie is voor de CREG net een essentiële voorwaarde. Bovendien blijft gaming nog altijd mogelijk. We willen de consument niet het valse gevoel geven dat variabele prijzen correct in te schatten zijn. De CREG blijft bereid om eventuele alternatieve berekeningen te onderzoeken.”, luidt het.

Verschillende resultaten

Het lijkt er dus op dat de consument straks twee vergelijkingsmethodieken krijgt voorgeschoteld, waarvan de resultaten sterk kunnen verschillen. Het is dus perfect mogelijk dat wie als goedkoopste uit de bus komt in de ene vergelijker, volgens de andere methodiek helemaal niet bovenaan prijkt. Bovendien zullen de resultaten van de VREG-methodiek afwijken van de prijzen op de tariefkaarten van de leveranciers.

Hoewel beide partijen aangeven nog open te staan voor een consensus, lijkt het water tussen de VREG en de CREG voorlopig te diep. “De CREG wil net absoluut vermijden dat de consument de dupe wordt”, duidt de federale regulator. “Zeker in de huidige onzekere context en met de hoge prijzen op de energiemarkt heeft de consument nood aan een uniform systeem om in vertrouwen kwalitatieve keuzes te kunnen maken. De nieuwe methodiek die de VREG vanaf 1 mei wenst te implementeren, is een eenzijdig initiatief van de VREG. We hopen dat ook zij het belang van de consument voorop stellen en beseffen dat die duidelijke en consistente informatie over alle regulatoren heen wil. Maar uiteindelijk is het hun beslissing”, aldus de CREG.