Waarom lusten Vlaamse gezinnen het vaste energietarief niet meer?

Drie jaar geleden beschikte twee derde van de Vlaamse gezinnen over een stroomcontract met een vast tarief. Vandaag gaat het nog om amper 27,4%. Nochtans biedt haast elke energieleverancier al een tijdje opnieuw een tarief met prijszekerheid aan. Al lijkt dat dus relatief weinig consumenten te overtuigen. Mijnenergie.be ging op zoek naar een verklaring.

Het vaste energietarief was tussen 2014 en 2022 met ruime afstand de favoriete keuze van de Vlaming. Langs die weg koos hij ervoor zijn prijs telkens voor de volledige contractduur vast te klikken en zich niet bloot te stellen aan de grillen van de energiemarkt. Na de Russische inval in Oekraïne beslisten de energieleveranciers bij een ongeziene prijsvolatiliteit om hun vaste tarieven uit de markt te halen. Willens nillens moest de consument dus wel op een variabel energietarief terugvallen.

Tegen de verwachting in

Gezien de precrisisvoorkeur voor een vast tarief, verwachtten de meeste experts dat de Vlaming al snel zou terugkeren naar zijn vertrouwde contractformule. Niets blijkt minder waar, want nadat met een marktaandeel van 23,7% in het vierde kwartaal van 2023 de bodem bereikt was, nam het aantal gezinnen met een vast tarief in de volgende twee kwartalen met slechts minder dan vier procent toe. We blijven dus trouw aan het variabele tarief, waar we eerst noodgedwongen en in veel gevallen met tegenzin moesten naar teruggrijpen.

Gemakzucht

Een eerste logische verklaring is een vorm van gemakzucht. Veel gezinnen gaan liever stilzwijgend in op een verlengingsvoorstel van hun huidige contract, dan na te gaan of ze baat hebben bij de overstap naar een andere tariefformule. Sommige klanten zijn zich niet eens bewust van hun huidige tariefkeuze. Zelfs al blijf je graag bij een variabel tarief, dan nog laat je in dat geval de kans op een besparing liggen. Dat bewijst een simulatie via vergelijkingssite Mijnenergie.be: het goedkoopste variabele tarief resulteert in een geschatte jaarprijs van 889,29 euro, terwijl je bij het duurste variabele tarief 1.216,68 euro ophoest.

Risicopremie

Daarnaast speelt met de risicopremie voor vaste tarieven een tweede aspect. Energieleveranciers stelden zich tijdens de energiecrisis bloot aan de uiterst volatiele marktprijzen, terwijl de consument met een vast tarief de prijsschommelingen met zijn lopende contract niet voelde. Door de prijs van een vast tarief op te trekken met een zogenaamde risicopremie, hebben de energieleveranciers zich ondertussen beter beschermd. Het verschil tussen het goedkoopste vaste en het goedkoopste variabele stroomtarief bedraagt nu 200 euro. Veel meer dan voorheen heeft prijszekerheid vandaag dus ook haar prijs.

Vraag van 1 miljoen

De vraag of je nu al dan niet beter af bent met een vast tarief kan niemand met volledige zekerheid beantwoorden. Veel hangt af van hoe de prijzen de volgende maanden evolueren. Onder meer het geopolitieke klimaat, de weersomstandigheden en de energiebevoorrading zijn bepalende factoren. [cta_box center]