Is het stroomnet wel klaar voor de elektrische auto?

• 21.09.2020
• Laatste update: 16.04.2021
• Kurt Deman
• 4 min

Steeds meer mensen zijn in het bezit van een elektrische auto. Naarmate dat aantal toeneemt, zou het stroomnet wel eens in de problemen kunnen komen.

Het is de Europese Unie menens wanneer het aankomt op elektrische auto’s. In 2020 geldt er nog een uitzondering voor de 5% meest uitstootonvriendelijke auto’s, maar vanaf 2021 moeten automerken de gemiddelde CO2-uitstoot van hun volledige verkochte vloot terugdringen tot 95 gram per kilometer.

Om de huidige en toekomstige doelstellingen te behalen, steken alle merken bijgevolg een tandje bij op het vlak ven elektrisch rijden. Het effect zullen we de komende jaren ook langs onze wegen gewaar worden. Elektrische auto’s zouden volgens inschattingen van het Internationaal Energieagentschap tegen 2030 21% van de Belgische voertuigenvloot en 55% van het aandeel nieuwe auto’s vertegenwoordigen. In 2050 zou dat zelfs gaan om respectievelijk 75% en 90%. (*)

Vanaf één op drie synchrone laadbeurten

De Vlaamse Energieregulator VREG liet eerder al weten dat als iedereen tijdens de avondpiek de batterij van zijn auto oplaadt, het net overbelast dreigt te raken. Het is een visie die Johan Driesen, professor vermogenelektronica bij EnergyVille/KU Leuven, onderschrijft. “De batterij van een elektrische auto laad je aan een quasi constant en relatief hoog vermogen op. Daar was het energienet oorspronkelijk niet op voorzien. Het beschikt natuurlijk wel over een ruime marge, onder meer om de klassieke avondpieken op te vangen. Maar ook die capaciteit heeft limieten. Als in een straat meer dan één op de drie gezinnen na het werk een elektrische auto inplugt, komt het distributienet onder druk. We moeten dus een gespreid energieverbruik stimuleren.”

Spreidingsmogelijkheden

Het capaciteitstarief dat de Vlaamse energieregulator vanaf 2022 invoert, heeft net dat doel. Het rekent de netkosten aan op basis van het hoogste gemiddelde vermogen over een periode van vijftien minuten op maandbasis. Met andere woorden: wie zijn meest intensieve energieverbruikers (auto, maar ook wasmachine, droogkast, enz) allemaal tegelijk inschakelt, zal meer betalen.

Dat hoeft volgens professor Johan Driesen het comfort van de eigenaar van elektrische auto’s niet te beknotten. “De nieuwste elektrische auto’s bieden de mogelijkheid om je laadbeurt te programmeren. Je kunt de accu dus op een voor het energienet minder druk moment uitvoeren. Daarnaast zie ik ook een belangrijke rol weggelegd voor de digitale energiemeter, onder meer om toestellen met elkaar te laten communiceren. Een warmtepomp ontvangt bijvoorbeeld een signaal wanneer de elektrische wagen oplaadt en zal het opwarmen van water even uitstellen.”

Wat met het nachttarief?

Vraag rest dan of het geplande afschaffen van het nachttarief een gespreid energieverbruik wel in de kaart speelt. “De overheden stimuleerden het nachttarief enkele decennia geleden als oplossing voor de nachtelijke overproductie van onze kerncentrales. Vandaag ziet het beeld er totaal anders uit. Als eigenaars van zonnepanelen massaal stroom op het net duwen, ontstaat er net overdag vaak een overaanbod. Dat is meteen ook de reden waarom de Vlaamse overheid de terugdraaiende teller afschaft. Ze wil namelijk een synchrone injectie en afname van de eigen opgewekte energie stimuleren. Het nachttarief past dus niet binnen die aanpak. Bovendien is het verschil tussen het nacht- en dagtarief vandaag niet meer van dezelfde grootteorde als jaren geleden”, aldus professor Driesen.

Externe laadstations

De professor wijst er nog op dat autofabrikanten het laadvermogen van hun elektrische auto’s optrekken. De Porsche Taycan heeft vandaag bijvoorbeeld al een laadvermogen van 270 kW, dat de autobouwer binnenkort uitbreidt tot 350 kW.

Een oplaadbeurt aan een compatibele snellader met middenspanning neemt bijgevolg slechts enkele tientallen minuten in beslag. “Dat lukt dus niet met een standaard stopcontact bij je thuis, maar via externe laadpunten. Die zullen op termijn misschien wel een deel van de klassieke tankstations vervangen.”

Wie wel thuis oplaadt en al een elektrische auto heeft – of er een wil aanschaffen in de nabije toekomst, doet er sowieso ook goed aan om op zoek te gaan naar de energieleverancier met de scherpste prijzen.