Waarom blijft het prijsverschil tussen vaste en variabele energietarieven hoog?

De meeste aardgasprijzen zijn in november gestegen. Voor wie zich niet wil blootstellen aan een verdere prijsverhoging, biedt een vaste tarief het gepaste antwoord. Al heeft zekerheid wel haar prijs: voor aardgas betaal je al snel 300 euro meer voor een vast tarief. Wat verklaart die kloof en wat kies je nu het best?

De consument bevindt zich in een betere positie dan één jaar geleden. Toen bereikten de marktprijzen recordhoogtes en bestond er geen keuzevrijheid: energieleveranciers boden enkel nog variabele tarieven aan. Ondertussen kan je bij acht spelers terecht voor een vast contract. Bij een variabel tarief is dat niet het geval. De energieleverancier past je energieprijs dan aan op maand- of kwartaalbasis, in functie van de evoluties op de energiebeurzen.

Verschil voor aardgas + stroom: meer dan 500 euro

Het vaste tarief geniet doorgaans de voorkeur van de meeste consumenten. Voor de Russische inval in Oekraïne bleef het prijsverschil tussen een vast en variabel tarief doorgaans beperkt tot enkele tientallen euro’s. Vandaag is die prijsvork veel breder. Dat blijkt uit een prijsanalyse via Mijnenergie.be. Bij een gemiddeld verbruik van 17.000 kilowattuur (kWh) betaal je voor het goedkoopste variabele aardgastarief een geschatte jaarprijs van 1.471,49 euro.

Het laagste vaste tarief kost je 1.766,59 euro. Het verschil: 295,10 euro. Voor stroom rekent de energieleverancier met het goedkoopste variabele contract een geschatte jaarlijkse factuur van 1.100,38 euro aan. Met het laagste vaste tarief hoest je 1.310,30 euro op. De prijskloof bedraagt in dat geval 209,92 euro.

Risicopremie

De federale energieregulator CREG omschrijft dat verschil als een risicopremie die je betaalt voor prijszekerheid. De energieleverancier wil dus voorkomen dat de klant nu een contract met een vast tarief afsluit, om dan al enkele maanden later opnieuw over te stappen naar een andere energieleverancier. In dat geval blijft je huidige energieleverancier achter met de voorraden die hij voor jou heeft onderhandeld.

Wat is de nu de beste keuze?

De theorie lijkt eenvoudig: zodra de eindfactuur voor het variabel product hoger ligt dan de eindfactuur bij een vast tarief, heb je met een vast tarief een goede keuze gemaakt. Helaas kan niemand met zekerheid zeggen hoe de marktprijzen zullen evolueren. De voorbije maand zetten de spanningen in het Midden-Oosten de energiebeurzen onder druk, wat leidde tot hogere marktprijzen. Ondertussen zijn de prijzen opnieuw gedaald, maar het illustreert de zenuwachtigheid en turbulentie op de energiemarkten.

Twee bepalende factoren

Of je gebaat bent bij een vast of variabel tarief, hangt dus in grote mate af van twee factoren. Je persoonlijkheid vormt een belangrijk element: ben je iemand die opteert voor honderd procent zekerheid, dan kies je best voor een vast tarief. Daarnaast bepaalt ook je inschatting van de geopolitieke evoluties de tariefkeuze: verwacht je dat de verschillende geopolitieke spanningen verder escaleren en de energiebevoorrading de komende winter onder druk komt te staan, dan is het vast tarief eveneens de aangewezen keuze. Al blijft het zelfs voor experts koffiedik kijken.