Welk model van warmtepomp kies je?

De meest voordelige en ecologische manier om je huis te verwarmen is met een warmtepomp. Maar hoe maak je de juiste keuze uit diverse modellen? Mijnenergie.be geeft je een handig overzicht met prijzen, modellen en criteria om je keuze te vergemakkelijken.

Wat is een warmtepomp precies?

Een warmtepomp is een systeem om je woning (of je zwembad) te verwarmen, sanitair warm water te produceren of zelfs een ruimte te koelen. Het bijzondere aan een warmtepomp is dat ze gebruikmaakt van hernieuwbare energie (grond, zon, grondwater, lucht) en dus het gebruik van fossiele brandstoffen beperkt. Met een warmtepomp verklein je je ecologische voetafdruk.

Hoe werkt een warmtepomp?

Om warmte of sanitair warm water te produceren, haalt de warmtepomp thermische energie (calorieën) uit een omgeving met lage temperatuur: uit water, uit de lucht of uit de grond. Die energie brengt ze dan over naar een omgeving met een hoge temperatuur. Dat is een ecologisch proces aangezien de warmtepomp bestaande bronnen omzet in plaats van er nieuwe te produceren.

Merk wel op dat deze installatie niet compatibel is met alle verwarmingssystemen en dat ze meestal wordt gebruikt met verwarmingssystemen op lage temperatuur of vloerverwarming.

Welke modellen van warmtepompen bestaan er?

In feite spreken we over vier modellen. Hoewel de hernieuwbare energiebron bij deze vier modellen verschilt, is de werking gelijkaardig.

De lucht/water-warmtepomp

Dit model wordt vooral gebruikt voor de centrale verwarming in woningen en voor de productie van sanitair warm water. Een lucht/water-warmtepomp is eenvoudig te installeren, maar wel duur in aankoop. Ze  moet ook compatibel zijn met vloer- of muurverwarming. Bovendien hangt het rendement van deze warmtepomp af van de buitentemperatuur. Zoals haar naam aangeeft, haalt deze pomp immers warmte uit de lucht om je woning te verwarmen. Hoe lager de buitentemperatuur, hoe meer energie de lucht/water-warmtepomp verbruikt om warmte te produceren.

De geothermische of grond/water-warmtepomp

De lucht/lucht-warmtepomp

Deze warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht om de binnenlucht op te warmen. Je kan deze pomp dus alleen gebruiken voor de verwarming van je woning. Ze kan op de grond, tegen de muur of zelfs aan het plafond geplaatst worden. Dat laatste is dan een ingebouwd model waarvoor je een vals plafond nodig hebt.

De grootste troef van deze warmtepomp is dat ze ook als airconditioning kan werken. In dat geval spreken we van een ‘omkeerbaar’ systeem. De binnenlucht wordt afgegeven aan de buitenlucht om zo koele lucht in je woning te brengen.

Een lucht/lucht-warmtepomp is eenvoudig te installeren, maar wel duur in aankoop. Ze verbruikt meer energie dan de andere modellen omdat ze is uitgerust met een bijkomende functionaliteit.

De water/water-warmtepomp

Met dit model kan je je woning en je sanitair water verwarmen. Deze warmtepomp onttrekt warmte aan het grondwater. Hiervoor gaat ze 25 tot 150 meter diep. Om deze warmtepomp te kunnen gebruiken, moeten twee putten worden geboord:

1. Een pompput die de warmte recupeert.
2. Een retourput of evacuatieput om het afgekoelde water terug naar het grondwater te brengen en zo verspilling te voorkomen.

De water/water-warmtepomp is zeer rendabel en voor de installatie ervan heb je niet veel ruimte nodig. Bovendien kan het verbruikte water ook voor andere zaken worden aangewend, zoals je tuin. Om een water/water-warmtepomp te plaatsen, heb je een vergunning nodig. Daarnaast moet je rekening houden met de diepte van het grondwater. Hoe dieper dat zit, hoe dieper je moet boren. En dat kan een aanzienlijke meerkost betekenen.

Hoeveel kost een warmtepomp?

De prijs van een warmtepomp hangt af van het model en de investeringen die nodig zijn voor de installatie. Deze tabel vermeldt de gemiddelde prijzen voor de verschillende modellen in de markt.

Type warmtepomp	Gemiddelde prijs
Lucht/water	Tussen € 6.000 en € 12.500
Grond/water (geothermisch)	Tussen € 10.000 en € 15.000
Lucht/lucht	Minstens € 2.500
Water/water	Minstens € 6.000

Geothermische warmtepompen en water/water-warmtepompen zijn een stuk duurder maar ook veel rendabeler en de meest performante systemen in de markt. Een lucht/water-warmtepomp is dan weer het goedkoopst, maar niet zo rendabel als de andere modellen.

Hoe zit het met de return on investment? Los van het model dat je kiest, moet je gemiddeld tien tot vijftien jaar rekenen voor een goed rendement. Voor geothermische warmtepompen mag je daar zelfs enkele jaren bijtellen, want deze modellen zijn het duurst in aankoop.

Welke premies voor warmtepompen bestaan er?

Warmtepompen hebben de wind in de zeilen. Steeds meer Belgische gezinnen die bouwen of renoveren kiezen ervoor om te investeren in deze ecologische en rendabele verwarmingssystemen. Om de energietransitie aan te moedigen, voerden Het Vlaams, Brussels Hoofdstedelijk en Waals Gewest energiepremies in, ook voor de installatie van een warmtepomp.

In Vlaanderen kan je in het kader van de Mijn VerbouwPremie een premie voor de installatie van een warmtepomp aanvragen. Dit kan voor een woning die vóór 2014 werd aangesloten op het elektriciteitsnet. Voor een woning die pas na 2014 werd aangesloten op het elektriciteitsnet, kan je de premie enkel aanvragen als de omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen meer dan 5 jaar voor de datum van de eindfactuur werd verleend, als de woning voldoet aan de geldende EPB-eisen en als de EPB-aangifte tijdig werd ingediend.

Om aanspraak te kunnen maken op een premie voor de installatie van een warmtepomp dienen verschillende criteria vervuld te zijn. Zo mag je maar om de 10 jaar een premie voor een warmtepomp aanvragen, moet de installatie of de keuring ervan gebeuren door een Rescert-installateur, enzovoort. Het totale factuurbedrag dat in aanmerking komt, moet minimaal € 1.000 bedragen.

In Wallonië bedraagt de basispremie voor de installatie van een warmtepomp voor sanitair warm water € 500. Voor een gecombineerde pomp voor verwarming én sanitair warm water bedraagt ze € 1.000. Het bedrag van de premies hangt onder meer af van de inkomsten van je gezin. Ze kunnen met maximaal zes vermenigvuldigd worden.

In Brussel varieert de premie voor warmtepompen voor verwarming van € 4.500 tot 6.500. Voor warmtepompen voor sanitair warm water ligt de premie tussen € 1.400 en € 1.600. Het exacte bedrag hangt af van je persoonlijke inkomsten.

Niet alle soorten pompen komen in aanmerking:

• Voor verwarming geldt de premie alleen voor geothermische, water/water- en lucht/water-warmtepompen.
• Voor sanitair warm water is de lucht/water-warmtepomp de enige installatie die in aanmerking komt voor de premie.

>> Meer weten over de renovatiepremies in België

Conclusie: welk model van warmtepomp kies je?

• Wil je de warmtepomp enkel gebruiken voor je verwarming en/of airconditioning? Dan ben je het best af met een lucht/lucht-model. Wil je er ook je sanitair water mee verwarmen? Dan zijn er andere modellen die beter bij je passen.
• Wat zijn de verwarmingsbehoeften van je woning? Zijn die behoeften hoog? Dan kan je niet anders dan kiezen voor een krachtig model. Om te weten welk model het best bij je woning past, laat je best een warmtebalans van je woning opmaken door je verwarmingstechnicus of je installateur.
• In functie van het model dat bij jouw verbruiksprofiel past, informeer je ook best eens naar het rendement en de prestatiecoëfficiënt (COP) van de verschillende bestaande merken.